Historia baloniarstwa na rycinach.
Odznaka obserwatora balonowego.
Jedną z takich ciekawostek są kształty balonów. Nie będę rozpisywał się o historii baloniarstwa, ale na dwóch rycinach chcę przedstawić początkowe kształty statków powietrznych. W dzisiejszych czasach architekci i konstruktorzy projektują bardzo wymyślne konstrukcje, a nawet wręcz nieprawdopodobne, że dany balon potrafi wznieść się w powietrze?
Oczywiście mam zgodę do przetwarzania zdjęć balonów ich producentów czy właścicieli stron internetowych, ale doszedłem do wniosku, że kopiowanie czegoś, co można zobaczyć bezpośrednio w witrynie internetowej producenta mija się z celem. Dlatego chętnych do podziwiania różnorakich kształtów oraz przepięknej kolorystyki balonów zapraszam do odwiedzenia poniższych stron:
http://www.headballoons.com
Inną taką ciekawostką jest odznaka obserwatora balonowego II klasy (klasa I wieniec i kotwica srebrna). Przejrzałem wiele książek na temat odznak w baloniarstwie do II Wojny Światowej i tylko ta jedna jest opisana i tą jedną udało mi sie zdobyć. Myślę, że są inne, ale nie mają swojego odzwierciedlenia w literaturze. Jeżeli by takowe były z chęcią je nabędę i przedstawię na niniejszej stronie.
Bezpośrednio przed wybuchem wojny lotnictwo wojskowe dysponowało m. in. dwoma batalionami balonowymi (Jabłonna, Toruń). Następnie lotnictwo przeformowano w trybie mobilizacyjnym na lotnictwo dyspozycyjne, oddane do dyspozycji armii i grup operacyjnych. Kompania balonów obserwacyjnych wchodziła w skład lotnictwa pomocniczego.
Kompanie balonów obserwacyjnych otrzymały: Armie „Pomorze”, „Poznań”, „Łódź”, „Kraków”. Również i Armia Obwodowa „Prusy” otrzymała kompanię balonów. I w tych kompaniach stosowana była powyższa odznaka.
Historię baloniarstwa można prześledzić również na banderolach tytoniowych (cygara, papierosy). Fajna sprawa.
Mozaika z XIII w. przedstawiająca zmagającego się Jakuba z aniołem. Starożytne prawa żydowskie zabraniały tworzenia wizerunków, ale chrześcijanie przejęli wizerunki aniołów jako „skrzydlatych ludzi” od Greków i Rzymian. To jest dobry przykład.
Historia lotnictwa zaczyna się od ludzkiego pragnienia, aby móc wznieść się z ziemi jak ptak. Ta asyryjska rzeźba jest jednym z niezliczonych starożytnych obrazów ukazujących, jak próbowano naśladować swobodny lot ptaków. Na próżno.
Niemieckiego pioniera Otto Lilenthala można uznać za „ojca szybownictwa”. Chociaż próbował wielokrotnie, wyraźnie rozpoznał irytujące wady ówczesnych silników. Szybujący dwupłatowiec dał mu o wiele więcej satysfakcji. Wykonał nim setki lotów.
Ta francuska rycina z 1784 roku przedstawia lekki (i lekko ubrany spadochroniarz) latawiec w tak zwanym „stroju aerostatycznym”. Został zaprojektowany przez Thibauta de Saint-Andre, który szukał połączenia płaszcza i spadochronu. Latawiec do skakania potrafił latać za pomocą: rękawic kontrolnych.
Egipskie obrazy, na której skrzydlata kobieta jest symbolem współczesnego lotnictwa. Kultura starożytna i współczesna zjednoczona w jednym symbolu.
Liczne są stare sagi i legendy o latających smokach. Oto ilustracja z XVIII-wiecznego perskiego rękopisu, opowiadająca o tym, jak słynny bohater Barzou (z XI wieku) pokonał latającego smoka. Barzou oswoił smoka i użył go jako „latającego konia”.
Inna ilustracja przedstawiająca Barzou i jego latającego smoka, przedstawia także tę perską figurkę, tak zwaną „houri”. Ten skrzydlaty bóg ma elastyczne i składane skrzydła, na których wyraźnie widoczne są również „lotki”. Stopa w prawym górnym rogu należy do bohatera Barzou.
To naprawdę się wydarzyło. Dopóki balonami na ogrzane powietrze nie można było sterować lub było to trudne, zbyt często używano ich do sensacyjnych akrobacji. Ten Francuz, zwany Tetu-Brissy, był pierwszym kaskaderem, który wspiął się na koniu w 1798 roku. W ten sposób otrzymaliśmy pierwszego naprawdę „latającego” konia….
Otto Lilienthal w roku swojej śmierci: 1986. Na zdjęciu widać go na szybowcu napędzanym (całkowicie nieodpowiednim) silnikiem na dwutlenek węgla i następnie wykonującego skok po starcie. Jego śmierć była ciężkim ciosem dla wszystkich jego przyjaciół, ale była także zachętą do poprawy.
Przez stulecia pionierzy próbowali „zmechanizować” nieodpowiednie skrzydła ptaków. To genialne urządzenie latające, składające się z czterech śrub powietrznych, było wynalazkiem francuskiego ślusarza imieniem Besnier. Utrzymywał, że poleciał nim w 1678 roku. Taki nagi?........
Rysunek wzorowany na antycznym posągu legendarnego Ikara. Wraz ze swoim ojcem Dedalem młody Ikar dostał się do niewoli okrutnego króla Krety Minosa. Dedal zrobił skrzydła dla siebie i swojego syna. Uciekli, ale Ikar za bardzo zbliżył się do słońca......
Przedziwna i moim zdaniem pełna humoru bajka! Ten perski książę (Kai Kawus, około 1500 r. p.n.e.) pozwala, aby cztery silne ptaki wyniosły go na tron. Ptaki chętnie chwytają kawałki mięsa i już wznoszą tron, machając skrzydłami w powietrzu! (miniatura z XVIII w.).
W 1670 roku Włoch Francesco de Lana zaprojektował ten latający statek, wyposażony w cztery kule próżniowe. W teorii pomysł Lany był bardzo dobry, jednak zapomniał, że ciśnienie powietrza zmiażdży kule. I ci dwaj pasażerowie sterowca Włocha Francesca de Lany nie spodziewali się, że ciśnienie atmosferyczne spłaszczy puste, pozbawione powietrza kule.
Kiedy balony wypełnione wodorem stały się dostępne, ludzie nadal borykali się z problemem sterowalności. Bardzo dziwne „rozwiązanie” przyszło w 1835 roku od Brytyjczyka Thomasa Mackintosha: pozwolić wytresowanym ptakom sterować balonem! Ptaki (orły) pracują jak niewolnicy.
Wojskowe zastosowanie balonów na rozgrzane powietrze było znane już dawno temu, gdy Joseph Montgolfier drwiąco zasugerował w 1782, ze Francuzi mogliby przelecieć całą armią zawieszoną pod setkami papierowych toreb na Gibraltar, aby go odzyskać od Francuzów. Wojskowi i polityczni działacze wkrótce zaczęli dostrzegać bardziej praktyczne zastosowanie balonów do używania w trakcie wojny, zwłaszcza podczas rozpoznania. Pierwsze zanotowane użycie balonu zwanego L'Entrepremant podczas wojny było zastosowanie go przez Francuzów w bitwie pod Fleurus w 1794, co skutkowało francuskim zwycięstwem nad koalicją sił brytyjskich i austriackich. Po tym zwycięstwie, Napoleon założył bazę balonów na rozgrzane powietrze w Meudon i w Anglii gdyż były obawy nalotu, lecz to się nigdy nie wydarzyło. Napoleon przeniósł bazę do Egiptu w 1798 i wtedy sprzęt został zniszczony przez Horatio Nelson w bitwie pod Aboukir i Napoleon rozwiązał bazę w 1799. Balony były później używane w amerykańskiej wojnie domowej do rozeznania i do skierowania artylerii zapory ogniowej na przeciwnika, będąc poza zasięgiem wzrokowym artylerzystów na ziemi.
Wspaniała angielska odpowiedź na rewolucję francuską. Ten rysunek z 1798 roku przedstawia napoleońską Francję jako super balon, niosący ludzkości zbawienie i błogosławieństwo. Trzeba lupy, żeby znaleźć te wszystkie dobroduszne i ostre kpiny!
29 czerwca 1785 Kapitan Vincenzo Lunardi ze swoim asystentem Jerzym Biggin zaprosili Letitia Ann Sage i pułkownika Hastings do wspólnego lotu balonem. Ze względu na przeciążenie balon nie mógł wystartować i Lunardi i Hastings odstąpili od lotu. Balon wystartował z Biggin i panią Sage, czyniąc ją pierwszą angielską kobietą w locie balonem. Jako ciekawostka: to ta załoga była uratowana przez grupę chłopców już po lądowaniu, ze względu na „wściekłego rolnika”, którego uprawy zostały zniszczone. Balon wystartował z St George Fields na południowym brzegu Tamizy i po locie , który trwał 90 min wylądował w pobliżu Harrow.
Mężczyźni spełnili marzenie o lataniu, ale gdy już to nastąpiło, „kobiecie” bardzo się też to spodobało! Oto pierwsza Angielka, pani M. Letitia Sage, która wsiadła na pokład balonu 29 czerwca 1785 r. Ale trzech to za dużo?
Pierwszy załogowy lot balonem. Pilatre de Rozier i markiz d'Arlandes przelecieli balonem około 5 mil ((około 9 km), na wysokości 330 stóp (100 metrów) w czasie 20 minut. Balon wylądował w Butte-aux-Cailles, który jest blisko centrum współczesnego ruchu Place d'Italie w Paryżu. Było to 21 listopada 1783 r.
Nie wodór, ale gorące powietrze (widać ogień i smugę dymu!) było siłą napędową pierwszego prawdziwego balonu na ogrzane powietrze. Projektant: Etienne Montgolfier.
Francuz Jean-Pierre Blanchard i Amerykanin John Jeffries podróżowali z Dover, w Anglii, do Calais, Francja, w balonie gazowym, stając się pierwszymi ktorzy przekroczyli kanał La Manche. Lot trwał 2,5 godziny i możemy tu mowić o pierwszej balonowej poczcie przewiezionej balonem. Było to 7 stycznia 1785 roku.
Akwarela przedstawiająca pierwszy lot balonem przez kanał La Manche, który odbył się przy silnym zachodnim wietrze, z Dover do Calais. Spodziewano się, że występy z balonu przypominające wiosła będą mogły służyć do kontrolowania balonu.
22 października 1797 roku, francuski balonista stał się pierwszym człowiekiem w historii, który wykonał skok z balonu ze spadochronem. Co prawda André-Jacques Garnerin skrecił sobie kostkę podczas lądowania, ale wysokość ok. 900 m, gdzie się wzniósł na balonie wypełnionym wodorem i gdzie zerwał więzy z kosza, była wielkim wydarzeniem.
24 sierpnia 1804 r. Joseph Louis Gay-Lussac i Jean-Baptiste Biot balonem na gorace powietrze wzbili się na wysokość 7.049 metrów badając magnetyzm naziemny i temperaturę. Jako pierwsi zaczęli badać zjawiska pogodowe, odnosząc przy tym wielki sukces naukowy.
Francisque Arban, znany również jako Francesco Arban di Lione był francuskim balonistą. W 1849 roku był pierwszą osobą, która przekroczyła Alpy w balonie, a wyczyn nie powtórzył się do 1924 roku. Zrobił kilka lotów balonowych na długich dystansach, gdzie na na jednym z nich, dwutygodniowym locie z Rzymu został uratowany z morza przez włoskich rybakow w 1846 r.
1878 rok. Z ogrodów Paris Trivoli we Francji balonistka Fanny Godard ubrana w strój marynarski, czym wywołała skandaliczne kontrowersje swojego czasu, gdyż kobiety nosiły wtedy spódnice, wykonała pierwszy profesjonalny lot.
Mniej więcej w połowie ubiegłego wieku na paryskim „Hipodromie” (niedaleko Place de Etoile) odbywały się spektakularne wzloty i loty balonem. Zasłynęła rodzina Godartów, z której wywodzi się Fanny Godart (1839-1880). W letniej bluzce!
W 1907 roku założono Holenderskie Stowarzyszenie Lotnicze w celu promowania lotów balonowych. To zdjęcie sprzed ok. 1912 przedstawia lot balonem w Holandii ze słynnym dowódcą balonu A.C. Nell (w środku w koszyku w kapeluszu) z pisarzem i dziennikarzem. Janem Feith. Wolność, szczęście…
