Nie da się opisywać polskiej poczty balonowej, nie wspominając o narodzinach baloniarstwa we Francji. Spróbuję w punktach przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z baloniarstwem we Francji, w tym równiez i pocztą balonową. Następnie do każdej daty podstawię walory związane z baloniarstwem i wynik wyjdzie taki, że to Francja jest "wszystkiemu winna".
1. Montgolfier, bracia Joseph Michel (1740-1810) i Jacques Etienne (1745-1799), francuscy przemysłowcy i wynalazcy. 5 czerwca 1783 dokonali pierwszej udanej próby lotu balonem, wykonanym z papieru, napełnionym ogrzanym powietrzem z palącej się słomy, który następnie we wrześniu wyniósł w powietrze (na uwięzi) koguta, barana i kaczkę.
10 franków - 200-lecie balonu Montgolfier
Awers - Gondola balonu wodorowego Jacques'a Charlesa (1 grudnia 1783). (Awers upamiętnia dwusetną rocznicę pierwszego z ludźmi swobodnego lotu balonu na ogrzane powietrze zaprojektowanego przez braci Montgolfier, 21 listopada 1783 r. w Paryżu z Jean-François Pilâtre de Rozier i markizem d'Arlandes na pokładzie, rozpoczynając w ten sposób podbój kosmosu).
Rewers - Balon Montgolfier nad wiwatującym tłumem (21 listopada 1783). Napis: PODBÓJ KOSMOSU D.PONCE 1783
Na krawędzi wpisane francuskim mottem: WOLNOŚĆ, RÓWNOŚĆ, BRATERSTWO
2. Pierwszy załogowy lot balonem. Pilatre de Rozier i markiz d'Arlandes przelecieli balonem około 5 mil ((około 9 km), na wysokości 330 stóp (100 metrów) w czasie 20 minut. Balon wylądował w Butte-aux-Cailles, który jest blisko centrum współczesnego ruchu Place d'Italie w Paryżu. Było to 21 listopada 1783 r.
 |
 |
Ten banknot został wydany aby wyrazić zachwyt nad pierwszymi lotami balonowymi po 1783; Innymi słowy ten powyższy lot wart jest tego miliona dolarów. A bardzo ciekawy wiersz ujęty na "banknocie" upiększa ten walor.
"Wiatry powitały Cię delikatnością,
Słońce błogosławiło Cię ciepłymi promieniami,
Leciałeś tak wysoko i tak dobrze,
że bogowie dołączyli do Twojej radości
i wysłali Cię z powrotem w miłujące ramiona matki ziemi".
W 1983 roku obchodzono 200-lecie balonowania specjalną emisją znaczków oraz stempli okolicznościowych wydawanych przez kraje na całym świecie. Pocztówka i znaczek ilustrujące pierwszy na świecie balon na ogrzane powietrze.
3. Francuz Jean-Pierre Blanchard i Amerykanin John Jeffries podróżowali z Dover, w Anglii, do Calais, Francja, w balonie gazowym, stając się pierwszymi ktorzy przekroczyli kanał La Manche. Lot trwał 2,5 godziny i możemy tu mowić o pierwszej balonowej poczcie przewiezionej balonem. Było to 7 stycznia 1785 roku.
 |
 |
Sławnym śmiałkiem powietrznym w tym okresie był jeden z pionierów francuskiego lotnictwa Jean Pierre Francois Blanchard. Ale pierwszy, zakończony sukcesem, lot odbył 2 marca 1784 startując z Pól Marsowych w Paryżu balonem wypełnionym wodorem.
4. Wojskowe zastosowanie balonów na rozgrzane powietrze było znane już dawno temu, gdy Joseph Montgolfier drwiąco zasugerował w 1782, ze Francuzi mogliby przelecieć całą armią zawieszoną pod setkami papierowych toreb na Gibraltar, aby go odzyskać od Francuzów. Wojskowi i polityczni działacze wkrótce zaczęli dostrzegać bardziej praktyczne zastosowanie balonów do używania w trakcie wojny, zwłaszcza podczas rozpoznania. Pierwsze zanotowane użycie balonu zwanego L'Entrepremant podczas wojny było zastosowanie go przez Francuzów w bitwie pod Fleurus w 1794, co skutkowało francuskim zwycięstwem nad koalicją sił brytyjskich i austriackich. Po tym zwycięstwie, Napoleon założył bazę balonów na rozgrzane powietrze w Meudon i w Anglii gdyż były obawy nalotu, lecz to się nigdy nie wydarzyło. Napoleon przeniósł bazę do Egiptu w 1798 i wtedy sprzęt został zniszczony przez Horatio Nelson w bitwie pod Aboukir i Napoleon rozwiązał bazę w 1799. Balony były później używane w amerykańskiej wojnie domowej do rozeznania i do skierowania artylerii zapory ogniowej na przeciwnika, będąc poza zasięgiem wzrokowym artylerzystów na ziemi.
5. LISTY „PAR BALLON MONTÉ” Z OBLĘŻONEGO PARYŻA W EKSPONATACH TEMATYCZNYCH
W „Encyklopedii filatelistyki” pod hasłem „paryska poczta balonowa” znajdujemy podstawowe informacje o tym olbrzymim przedsięwzięciu pocztowym, które miało miejsce podczas wojny francusko-pruskiej. W czasie oblężenia Paryża, w okresie od 23 września 1870 do 28 stycznia 1871 r., zorganizowano, za pomocą balonów, transport przesyłek do nie okupowanej części kraju. W sumie zorganizowano 67 lotów balonów z załogami [par ballon monté], spośród których 55 miało charakter pocztowy. Trzy balony wpadły w ręce wroga, 2 utonęły w morzu, część lądowała za granicą, w tym jeden nawet w Norwegii. Za pomocą tej poczty przewieziono około 2,5 miliona kart i listów (do 4 g), gazet paryskich drukowanych na specjalnym cienkim papierze (do 3 g), 238 osób, 363 gołębie pocztowe oraz 6 psów. Dla potrzeb tej poczty wydano wiele kart i sekretników, często z nadrukowanym lub stemplowanym napisem „par ballon monté” lub napisami podobnymi.
Istnieje bogata dokumentacja tych przesyłek balonowych. Wiadomo na przykład – podaje te dane specjalizowany katalog Francji Yverta – ile przesyłek wysyłano do poszczególnych krajów. Do Algierii wysłano 20 listów, Belgii 30, Brazylii 80, Przylądka Dobrej Nadziei 80, Chile 80, Wielkiej Brytanii 30, Indii 80, Japonii 80, Monako 20, Włoch 40 itd. Przesyłki paryskiej poczty balonowej są bardzo częstym obiektem kolekcjonerstwa, interesuje się nimi wielu filatelistów. Na wystawach światowych podziwiać możemy te piękne eksponaty w klasie aerofilatelistyki, spotykamy je także w eksponatach z zakresu historii poczty. Niezależnie od tego coraz częściej włączane są one do eksponatów tematycznych. To ostatnie związane jest z nazwami poszczególnych balonów. Otóż, balonom załogowym nadawano różnorodne nazwy. Były to nazwy miast, a nawet krajów, bohaterów i polityków francuskich czy też wybitnych naukowców.
Balon był częstym środkiem transportu od czasu jego wynalezienia. Wspomnę chociażby transport poczty polowej z oblężonego Przemyśla w roku 1915. Mam to opisane na stronie http://www.epopejabalonowa.pl/balony-w-okresie-miedzywojennym/twierdza-przemysl
Francja 100. rocznica śmierci Leona Gambetty - 10 franków
Léon Gambetta (ur. 2 kwietnia 1838 w Cahors, zm. 31 grudnia 1882 w Sèvres) – francuski polityk, przywódca partii republikańskiej, twórca Trzeciej Republiki Francuskiej.
Po klęsce w wojnie francusko-pruskiej proklamował 4 września 1870 roku w ratuszu paryskim powstanie Republiki. Od 19 września Paryż był oblegany przez Niemców, Gambetta, by organizować nową armię i ruch oporu na prowincji, wydostał się z okrążonego miasta balonem i 7 października dołączył do zebranych w Tours ministrów.
Awers francuskiej monety 10-frankowej Leon Gambetta, popiersie Gambetty z muszką, profil skierowany w lewo; sygnowane monogramem ER.
Tytuł rewersu: WOLNOŚĆ / RÓWNOŚĆ / BRATERSTWO W TRZECH LINIACH ODŚRODKOWYCH W POLU / REPUBLIKA 1982 FRANCUSKA .
Opis: 10 / FRANKÓW; podnoszący się bukiet francuskich flag podczas wojny 1870 roku; balon Gambetty opuszczający Paryż i wznoszący się nad nim.
Kraj: Francja
Nominał: 10 franków
Zawartość: Miedź-Aluminium-Nikiel
Rozmiar: 26 mm
Waga: 10 gramów
Niemiecki balon wojskowy. Na kartce pocztowej pokazaany jest kosz podwieszony do balonu - jak przypuszczam balonu wolnego. Przypuszczam również że jest to lot nad oblężonym Paryżem lub z oblężonego Paryża. Z boku do kosza przymocowany jest współczesny aparat fotograficzny jak również z lewej u góry - klatka z 4 gołębiami. Zatem jest to lot obserwacyjno-pocztowy, bowiem podwieszony jest również worek z pocztą. Balon wolny był używany jako sportowy i obserwacyjny. Artyleria używała je jako balony obserwacyjne, wypuszczając je na uwięzi.
6. 1878 rok. Z ogrodów Paris Trivoli we Francji balonistka Fanny Godard ubrana w strój marynarski, czym wywołała skandaliczne kontrowersje swojego czasu, gdyż kobiety nosiły wtedy spódnice, wykonała pierwszy profesjonalny lot.
7. Puchar Gordona Bennetta. Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych. Po raz pierwszy zostały zorganizowane przez Amerykanina, wydawcę, milionera i entuzjastę sportów ekstremalnych Jamesa Gordona Bennetta w 1906 w Paryżu.
8. Wieża Eiffla – najbardziej rozpoznawalna budowla na świecie. Lot w 50-rocznicę budowy.
