Może i temat poczty balonowej jest zagraniczny, w tym przypadku austriacki, co jest trochę niezgodne z moją pasją Polskiej Poczty Balonowej, ale temat mnie tak zafascynował, ze postanowiłem pokazać i zebrać tę pocztę. Tak wdzięcznego tematu jakim jest Boże Narodzenie i rok w rok od 1961 roku wydawanie i przewożenie balonem przesyłek na tę okoliczność, to kwalifikuje się do do napisania artykułu i przedstawienia go w ciekawostkach na mojej stronie internetowej. Wszak Boże Narodzenie jest obchodzone na całym świecie
W Austrii istnieje od dziesięcioleci taka organizacja wiosek dzieciecych: Pro Juventute Kinderdorfvereinigung z Salzburga.
Pro Juventute powstało w 1947 roku i w latach 1948 do 2005 organizowało regularnie pocztę balonową i sterowcową.
W roku 2005 zaprzestano tego, bo było coraz mniej zamówień i koszty przerastaly zyski.
Zyski z tej poczty balonowej były przeznaczane właśnie na cele tych wiosek dziecięcych. Chodzi tu o pomoc charytatywną dla dzieci i młodzieży, np. dla sierot, opieka nad małymi dziećmi od pracujacych rodziców, budowa domów dla rodzin wielodzietnych lub rodziców opiekujących się kilkunastoma dziećmi właśnie w tych wioskach dziecięcych, itp.
Istniały trzy rodzaje tej poczty balonowej:
1. Ordentliche Ballonpost – poczta zwyczajna, regularna – organizowana na ogół w stałych terminach, wiosną i jesienią. Do przewozu były wydawane specjalne kartki i koperty
2. Sonderballonpost – okolicznościowa poczta balonowa (nieraz też organizowana wspólnie z niemiecką pocztą balonową z podobnej niemieckiej organizacji Wahlwies Kinderdorfvereinigung – Przy okazji: Austracka Poczta Balonowa miała zawsze charakter urzędowy podczas gdy niemiecka nigdy – tzn. Poczta Balonowa Pro Juventute została przewożona balonem urzędowo. I znaczek był kasowany przed przewozem a dodatkowy stempel otrzymywała po wylądowaniu – podobnie jak w Polsce. W Niemczech przesyłki były przewożone balonem prywatnie i dopiero po lądowaniu oddawane na poczcie do skasowania znaczka. Wydawane były też specjalne karty i koperty. Ta specjalna poczta balonowa odbywała się często też w innych krajach, na całym swiecie raz, nieraz dwa razy w roku.
3. Weihnachtsnballonpost – Bożonarodzeniowa Poczta Balonowa – która odbywała sie corocznie przed Bożym Narodzeniem i balon startował zawsze z miejscowości (czy też wioski, bo ma ok. 1800 mieszkańców) Christkindl w Górnej Austrii (należy do miasta Steyr).
Bożonarodzeniowa Poczta Balonowa Pro Juventute miała wg mnie charakter prywatny, bo znaczek kasowano wprawdzie w/w datownikiem okolicznościowym i balon startował zawsze w Christkindl, ale po wylądowaniu przesyłki nie otrzymywały stempla pocztowego odbiorczego (tzn. nie przewożono ich urzędowo przez pocztę – tak przypuszczam) a jedynie dodatkowy stempel informował o miejscu lądowania i innych parametrach lotu).
Wydaje mi się, że Pro Juventute zaprzestało organizacji tej poczty też w 2005 roku, podobnie jak i tych powyższych.
Widziałem jednak, że przesyłki tej poczty Bożonarodzeniowej istnieją też w następnych latach, aż do chwili obecnej, nie wiem jednak kto tę pocztę obecnie organizuje. Może jakaś podobna organizacja charytatywna.
Jej numeracja jest jednak kontynuowana. Na przesyłce z 2013 roku widzialem też stempel pocztowy odbiorczy i stempel okolicznościowy z tekstem „Po raz pierwszy przewóz balonem na ogrzane powietrze“.
I taka ciekawostka: cały dochód z jubileuszowej 50. Weihnachtsballonpost (Bożonarodzeniowej Poczty Balonowej) w 2010 roku przeznaczony był na SOS Kinderdorf (wioskę dziecięcą SOS) w Altmünster w Austrii i na Pstalozzi-Kinderdorf (nemiecką wioskę dzieciecą organizacji Pestalozzi) w Wahlwies w Niemczech.
Dopuszczone do przewozu były tylko też wydane przez organizatorów przesyłki. Był to przewóz urzędowy, oficjalny przez pocztę – poczta austriacka informowała o powyższym i przesyłki otrzymały też odbiorczy datownik pocztowy Weihnachts-Ballonpost Pro Juventute była chyba (zawsze?) wspólnie organizowana przez austriackie Pro Juventute i przez niemiecką organizację Pestalozzi Kinderdorfvereinigung w Wahlwies. Można spotkać jeszcze przesyłki Christkindl-Ballonpost, które nie mają nic wspólnego z Weihnachts-Ballonpost. (inny balon i inna data lotu).
Przypuszczam, że te pierwsza organizowana przez ÖFSV i ÖTV przeznaczała dochody na cele klubu ÖFSV i na cele ochrony zwierzat.
Można równiez spotkać podobnie jak Pocztę Balonową Pro Juventute też Pocztę Zwyczajną (Ordentliche balonpost – DKB), Pocztę Okolicznościową (Sonderballonpost – DKSB), Pocztę Sterowcową (DKL), Bożonarodzeniową Pocztę Balonową z Christkindl (WEIHNACHTSBALLONPOST AUS CHRISTKINDL (C), i tak zwaną Pocztę Pokładową (Bordpost) – tzn. inne przesyłki wioski Pestalozzi, które zostaly przewiezione pocztą balonową innych organizatorów. Albo nie byly oferowane w abonamencie.
Większość kolekcjonerów pobierała przesyłki Pro Juventute i Pestalozzi z Wahlwies w abonamencie, tzn. były one adresowane bezpośrednio na odbiorców. Część adresowano własnym adresem (tzn. Pro Juventute w Salzburg lub Pestalozzi w Wahlwies) i sprzedawano je później chętnym. Jest tego w sumie mnóstwo. Dlatego też na przesyłkach widnieją różne adresy odbiorcze.
Abonament był wygodny, bo automatycznie dostawało się wszystkie przesyłki i nie trzeba było się o nic starać, tylko płacić rachunki. Dochody szły naturalnie na Pro Juventute (lub i Wahlwies – zależnie od tego, gdzie się miało abonamenty). – niezależnie od tego, na kogo była zaadresowana przesyłka. W sumie opłata była za okolicznościowe karty i koperty wydawane przez te organizacje – a tylko te karty i koperty były dopuszczone do lotów. Wiele przesyłek ma dopisek “Zugunsten der Pestalozzi-Kinderdörfer“ (Na korzyść wiosek dziecięcych Pestalozzi), tzn. te przesyłki były chyba wydane/przygotowane lub rozprowadzane przez niemieckie Pestalozzi, nawet jak zaadresowane były na Pro Juventute. Przypuszczam, że Pro Juventute miała też własne przesyłki na ten sam lot. Może opłaty na ich korzyść były pobierane poprzez nalepki okolicznościowe? Na każdej przesyłce jest na odwrocie nadruk, że dochód jest przeznaczony na wsparcie obu tych wiosek dziecięcych (Pro Juventute i Pestalozzi) – nawet na przesyłkach po roku 2005, które już nie były organizowane oficjalnie przez Pro Juventute. Organizatorami były wtedy różne kluby i zrzeszenia filatelistyczne wymienione też na odwrocie koperty.
Na przesyłkach można znaleźć również tekst „Witterungsbedingte Startabsage“ oznacza „Spowodowane pogodą odwołanie startu“ Przesyłka jest ale brak danych dla lotu balonowego.
