Dzięki uprzejmości Narodowego Archiwum Cyfrowego, który w swoich zbiorach posiada ogromną dokumentację w formie zdjęć i nagrań audiowizualnych, a który to dostępny jest na stronie internetowej www.nac.gov.pl otrzymałem kilka zdjęć balonów obserwacyjnych.

Co prawda na swojej stronie internetowej przedstawiam pocztę balonową, ale w rozdziale ciekawostki umieszczam również inne ciekawe wiadomości z zakresu balonowego i tak jak opisałem na wstępie umieszczam tylko te walory, które posiadam. A typową ciekawostką z zakresu baloniarstwa są balony obserwacyjne.

4d

Ale zanim przedstawię te zdjęcia i trochę wiadomości o tych balonach, do rozwiązania zadanie z zakresu fizyki dotyczące balonów obserwacyjnych. Mój serdeczny Kolega aerofizyk Jerzy, któremu dedykuję tę stronę internetową, myślę, że rozwiąże to zadanie, jak również zapraszam do jego rozwiązania i inne osoby czytające tę witrynę. A oto treść:
 

Balon obserwacyjny opada ze stałą prędkością. Jaką masę balastu należałoby wyrzucić, aby balon zaczął wznosić się ponownie z tą samą prędkością? Masa balonu ( z balastem) wynosi 0,5 tony, a siła wyporu działająca na balon 4,6 kN.
 

Balony obserwacyjne to nie tylko okres do zakończenia II wojny światowej, ale i w czasach współczesnych taki balon znajduje zastosowanie i tak nad bezpieczeństwem Papieża i wiernych uczestniczących we Mszy św. na Krakowskich Błoniach czuwał bezpilotowy balon obserwacyjny RUFUS. Dzięki specjalnej kamerze umieszczonej pod balonem służby porządkowe na bieżąco widziały co dzieje się na miejscu celebry.

Balon miał dołączoną zdalnie sterowaną kamerę, wyposażoną w zaawansowany system stabilizacji. Dzięki temu służby porządkowe i ratownicze otrzymywały na bieżąco przejrzysty i obiektywny obraz sytuacji w miejscu Mszy świętej.

Balon obserwacyjny był wykorzystywany przede wszystkim w działaniach zabezpieczających. Umożliwił on sprawowanie nadzoru nad zachowaniem się osób przebywających na Krakowskich Błoniach oraz skuteczne kierowanie ruchem w ich obrębie, jak również obserwację miejsca celebry.

Balon obserwacyjny RUFUS nie miał silnika spalinowego i nie zakłócał przebiegu uroczystości.
    
Balony obserwacyjne, przez Brytyjczyków zwane „parówkami” z oczywistych powodów, były w niemieckiej armii używane masowo do prowadzenia obserwacji na rzecz artylerii - były bardzo poręczne - mogły być transportowane i szybko przygotowane do użycia.

Obserwator artylerii w gondoli miał radio, lornetkę i aparat fotograficzny i zawsze spadochron (wprowadzone w 1915). Balony te były szczególnie zawzięcie zwalczane przez lotnictwo, zwłaszcza przez natarciami piechoty, ale były też silnie bronione z ziemi, stąd piloci brytyjscy nigdy nie atakowali ich na wysokości niższej niż 300 metrów. Balon mógł zostać ściągnięty bardzo szybko na ziemię - w czasie krótszym niż minuta. Do końca wojny zestrzelono 241 balonów.

Pierwszy raz użyto balonów do celów wojskowych podczas wojny secesyjnej. Obserwator na dużej wysokości, mimo że był umieszczony na tyłach własnych wojsk, miał znaczne pole widzenia, a jego meldunki szybko docierały do sztabu. Balon obserwacyjny był w owym czasie całkowicie bezpieczny, a szansa trafienia go przez ogień artylerii – minimalna.

Balony wojskowe nosiły, jako oznaczenie, biało czerwoną szachownicę o wymiarach 1 x 1 m. Na balonach obserwacyjnych umieszczano ją po bokach nad rozrywaczem i na wierzchu.

Żołnierze jednostki balonowej w hangarze przed balonami obserwacyjnymi.

clip 5

Żołnierze jednostki balonowej przygotowują się do wyprowadzenia balonu z hangaru.

clip 6

Żołnierze jednostki balonowej wyprowadzają balon obserwacyjny z hangaru.

clip 7

Żołnierze jednostki balonowej wyprowadzają balon obserwacyjny z hangaru.

clip 8

Dwaj żołnierze przy balonie obserwacyjnym podczas przygotowań do startu.

clip 9

Siłę balonów poznano szybko i rozpoczęto prace nad możliwością usuwania wrogich balonów. Do tego celu najlepiej nadawały się samoloty. Przed nimi baloniarz nie był w stanie się obronić. Jego ratunkiem było albo wyskoczenie z balonu na spadochronie, albo szybkie ściągnięcie przez obsługę naziemną. Ze względu na swoje strategiczne znaczenie, balony były dobrze chronione. Wokół nich rozmieszczano stanowiska artylerii przeciwlotniczej, a ewentualne ściągnięcie zagrożonego balonu mogło trwać krócej niż minutę.

Żołnierze jednostki balonowej podczas przygotowania balonu obserwacyjnego do startu.

clip 10

Balon obserwacyjny przygotowany do startu.

clip 11

Balon obserwacyjny przygotowany do startu.

clip 12

Balon obserwacyjny przygotowany do startu.

clip 13