O prastarych dziejach miejscowości Kolemczyce świadczą liczne wykopaliska, a ostatnie przeprowadzone w 1988 r. przez zespół archeologów, zakwalifikował część stanowisk archeologicznych jako pradziejowe nieokreślone kulturowo. Najliczniejszą grupę wykopalisk stanowią materiały wczesnośredniowieczne. Część wykopalisk pochodzi z okresu paleolitu schyłkowego, epoki kamienia, brązu. Wiele również stanowisk świadczy o śladach osadnictwa, pozostałości osad lub obozowisk.
Ale jednym z najciekawszych znalezisk w Kolemczycach jest szpila brązowa znaleziona przez jednego z wędkarzy, przy łowieniu ryb, w mule nadbrzeżnej skarpy Bugu, na wysokości 1,2 m od lustra wody. Omawiany okaz znaleziony został w sierpniu 1966 roku. Szpila jest świetnie zachowana, tylko koniec samego ostrza na długości 13 mm uległ rozdwojeniu wzdłuż dawnego sklepienia. Całość przedmiotu pokrywa zielona patyna wygładzona i wypolerowana. Przypuszczalnie jego powierzchnię wygładziła woda. W części spłaszczonej obserwuje się poprzeczny wąski pasek patyny chropowatej, zmatowiałej, w miejscy styku przedmiotu z poziomem gruntu. W chwili znaleziska szpila wystawała swym ostrzem na zewnątrz mułu, a część opatrzona spiralami była ukryta w gruncie.
Szpila ma długość 102 mm, a szerokość w miejscu tarcz 60 mm. Średnica tarczy – 23 mm, grubość drutu w trzonie szpili w jego części środkowej – od 2,9 mm do 3,1 mm, a w części spiralnej drut jest gruby na 2,1 mm, część spłaszczona trzonu jest szeroka na 5,8 mm, a gruba – 1,5 mm.
Takie ozdobne szpile o jednej, dwu względnie czterech tarczach spiralnych służyły do spinania szat pod szyją. Poza funkcją użytkową szpila taka stanowiła także ważny element ozdobny. Walory zdobnicze stanowił sam metal użyty do wyrobu, który niewątpliwie był stale doprowadzany przy jego użyciu do stanu połysku. Zasadniczym jednak elementem zdobniczym była forma szpili, jej spiralne zakończenie. Motyw spirali występuje już w kulturze trzcinieckiej, z wczesnej epoki brązu, występuje też na różnych przedmiotach z okresów późniejszych. Warto nadmienić, że jest to popularny motyw zdobienia współczesnej ceramiki ludowej w powiecie chełmskim [ tzw. siwaków].
Te oddające rzeczywistość zdjęcia szpili wykonał bardzo profesjonalnie fotograf Pan Grzegorz Zabłocki.
