Wypadek, który na szczęście nie pociągnął za sobą tragicznych następstw, nie zniechęcił entuzjastów pięknego sportu balonowego z Poznania. Aeroklub Poznański po uzyskaniu odszkodowania z tytułu ubezpieczenia – zamówił nowy balon w Grudziądzkich Zakładach Przemysłu Gumowego „Stomil”, którego budowa została zakończona w dniu 25.VIII.72 r. Po przewiezieniu powłoki balonu do Poznania, przystąpiono natychmiast do przygotowania do startu. Po ukończeniu prac przygotowawczych, w dniu 27 sierpnia 1972 roku o godzinie 16,55 z Łęgów Dębińskich w Poznaniu wystartował do swego dziewiczego rejsu nowy balon Aeroklubu Poznańskiego nazwany ponownie „Stomil”, noszący na swojej powłoce znaki rejestracyjne „SP-BZG”.

Przygotowania do startu

przygotowanie do startu

Na Ogólnopolskim Zjeździe-Meetingu Filatelistów Olimpijczyków, który odbył się w dniu 5.III.72 w Poznaniu, przyjęto uchwałę zorganizowania w roku olimpijskim 1972 – propagandowego olimpijskiego lotu balonowego z okazji Igrzysk w Sapporo i Monachium.


W związku z tym Zarząd Okręgu PZF w Poznaniu, w porozumieniu z Aeroklubem Poznańskim zorganizował „pocztę balonową” na podstawie uzyskanego zezwolenia Ministerstwa Łączności nr PRK – 40 z dnia 4.IV.1972 r.
W związku z powyższym:
1) rozesłano do Okręgów PZF, a za ich pośrednictwem do wszystkich kół, specjalny komunikat i regulamin o „poczcie balonowej”,
2) zgodnie z wymaganymi zezwoleniami wydano nalepki balonowe w cenie 3 zł za sztukę, w nakładzie 50000 sztuk (12500 arkusików).


Nalepki wydrukowano sposobem typograficznym przez Poznańskie Zakłady Graficzne im. Marcina Kasprzaka w ozdobnych arkusikach po 4 nalepki i 4 przywieszki, na papierze znaczkowym lekko podgumowanym, nieząbkowane, o wymiarach 148x109 mm. Ramka arkusików, nalepek i przywieszek została wydrukowana w kolorze złotym. Na górnym marginesie umieszczono napis „Sapporo 1972 Monachium” oraz pięć kółek olimpijskich w kolorze białym, na dolnym – „Olimpijski Lot Balonowy Poznań” w kolorze białym, a metryczki wydawcy „PZF Poznań 40/72” i drukarni „PZGK 6 – 4817/72” – 12500 sztuk w kolorze karminowym.


Nalepki i przywieszki mają zamarkowane ząbkowanie w kolorze białym. Na nalepkach umieszczono kontur balonu i napis „1972” na gondoli – w kolorze złotym, natomiast emblemat Światowej Wystawy Filatelistycznej „Polska 73” oraz napisy „Przesyłka balonowa” i u dołu „3.-zł zbiórka na PZF” w kolorze karminowym.


Obok nalepek umieszczono:
a) w górnym rzędzie po prawej stronie nalepek – przywieszki:
pierwsza - przedstawiająca emblemat Igrzysk Olimpijskich w Sapporo – w kolorze złotym, pięć kółek olimpijskich i napis „Sapporo 1972” – w kolorze karminowym,
druga – przedstawiająca reprodukcję zdobytego dla Polski 100 medalu olimpijskiego przez Wojciecha Fortunę w Sapporo – w kolorze złotym oraz napisy u góry „100 medal olimpijski” i u dołu „Wojciech Fortuna – Sapporo 72” – w kolorze karminowym,
b) w dolnym rzędzie po lewej stronie nalepek – przywieszki:
pierwsza – przedstawiająca emblemat Igrzysk olimpijskich w Monachium w kolorze złotym, 5 kółek olimpijskich i napis „Monachium 1972” – w kolorze karminowym,
druga – przedstawiająca emblemat Polskiego Komitetu Olimpijskiego i napis „1972” w kolorze karminowym oraz u góry stylizowane godło – polski orzeł – w kolorze złotym.


Powstała w czasie druku nalepek makulatura oraz klisze drukarskie, zostały komisyjnie unieważnione i zniszczone przez spalenie.


Ogółem sprzedano 49424 nalepki (12356 arkusików). Pozostałe 144 arkusiki nalepek pozostawiono dla celów archiwalnych i propagandowych.

 

arkusik olimpijskiego lotu balonowego

 

Arkusik z przesunięciem napisów - makulatura.

 

1

 

Komplet nalepek z przywieszkami w jakich mogą się znaleźć przesyłki.

33

31

32

18

19

2526

2728

2930

21222324

3) wydano koperty dla poczty balonowej.
Do wykonania nadruku użyto białych kopert typu „Diplomex”. Na stronie adresowej kopert wydrukowano:
- w lewym dolnym narożniku winietkę przedstawiającą stylizowany emblemat Igrzysk Olimpijskich w Monachium – w kolorze zielonym oraz napisy: nad emblematem olimpijskim „Rok Olimpijski” – w kolorze karminowym, pod emblematem „Olimpijski Lot balonowy Poznań 1972” – w kolorze karminowym oraz u dołu metryczkę „PZF Poznań 41/42 – PZGK 6 – 4817/72 – 15000” w kolorze zielonym,
- w prawym dolnym narożniku napis w ramce „Expres-Pocztą Balonową” w kolorze karminowym,
- w lewym górnym narożniku napis w prostokątnej ramce „miejsce na nalepkę balonową” – w kolorze zielonym,
- w prawym górnym narożniku napis w prostokątnej ramce „miejsce na znaczek pocztowy” – w kolorze zielonym.  
Nakład kopert balonowych w ilości 14373 sztuki rozsprzedano.

clip 4

4) wydano kartki dla poczty balonowej.
Do wykonania kartek użyto 180g kartonu białego bezdrzewnego, III klasy.
Na stronie adresowej wydrukowano:
- w lewym dolnym narożniku winietkę przedstawiająca emblemat Igrzysk Olimpijskich w Sapporo – w kolorze niebieskim oraz napisy identyczne jak na kopertach, natomiast metryczkę: „PZF Poznań 42/72 – PZGK 6 –4817/72-15000” – w kolorze niebieskim,
- w prawym dolnym narożniku napis identyczny jak na kopertach,
- w lewym górnym narożniku napis jak na kopertach, lecz również w kolorze niebieskim,
- w prawym górnym narożniku napis jak na kopertach, lecz również w kolorze niebieskim.
Kartki wydrukowano w nakładzie 14700 sztuk, z czego sprzedano 14309 sztuk, pozostałe 391 kartek przeznaczono na makulaturę.

clip 5

W myśl zarządzenia Dyrekcji Okręgu Poczty i Telekomunikacji w Poznaniu (nr PP 406/72 z dnia 13.IV.72), do przewozu balonem zostały dopuszczone zwykłe ekspresowe listy i kartki pocztowe adresowane do odbiorców w kraju i za granicą, opłacone znaczkami pocztowymi według normalnych stawek taryfy pocztowej i opatrzone specjalnymi nalepkami balonowymi. Przesyłki przeznaczone do przewozu balonem były nadawane w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Poznań 9, lub przesłane pocztą pod tym adresem.

Znaczki pocztowe na wszystkich przesyłkach przeznaczonych do przewozu balonem zostały ostemplowane datownikiem okolicznościowym w kształcie koła, stosowanym z tej okazji.
Nalepki balonowe unieważniono specjalnym owalnym stemplem kauczukowym – w kolorze fioletowym.
Według Katalogu Stempli Okolicznościowych są to numery: 72713 – stempel o wymiarach 25x49 mm – Przewieziono Balonem SP_BZG Stomil Poznań 26.VIII.1972 oraz 72334 fi 38 mm – Olimpijski Lot Balonowy Sapporo-Monachium.

stemple okolicznosciowe

Wszystkie przesyłki balonowe ponumerowano kolejno numeratorem od 00001 do 27111. ogółem przygotowano do przewozu i nadano w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Poznań 9 w dniu 26.VIII.72 r. 27111 przesyłek balonowych, w tym 13892 listy i 13219 kartek.


Ładowanie worków z pocztą

ladowanie workow z poczta

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami olimpijski lot balonowy miał się odbyć w dniu 26.VIII.72 r., lecz z przyczyn technicznych balon „SP-BZG Stomil” wystartował do swego inauguracyjnego lotu w dniu następnym. Po załadowaniu worków z pocztą balonową zawierającą ogółem 27111 przesyłek – balon „SP_BZG Stomil” wystartował w dniu 27.VIII.1972 r. o godz. 16,55 z Łęgów Dębińskich w Poznaniu.
Załogę balonu stanowili: inż. Stefan Makne – jako pilot i kapitan statku i Eugeniusz Olszański – jako rzeczoznawca Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych.

Start balonu

start balonu

Po kilku minutach od startu jeszcze nad miastem, balon wzniósł się wysoko w górę osiągając wysokość 990 metrów. Korzystając ze sprzyjającego łagodnego wiatru, balon pożeglował na południe, by po 75 minutach lotu, o godzinie 18,10, łagodnie wylądować koło miejscowości Mieczewo, pomiędzy Rogalinem a Kórnikiem. Worki z przesyłkami balonowymi załoga balonu dostarczyła w dniu 27.VIII.72 r. o godzinie 19,00 do najbliższego urzędu pocztowo-telekomunikacyjnego, znajdującego się w Świątnikach n/Wartą.


W Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Świątniki wszystkie przesyłki ostemplowano datownikiem pocztowym tego urzędu z datą 27.-8.72, godz.19,00, a następnie skierowano do adresatów normalną droga pocztową jako przesyłki ekspresowe. Z uwagi na dużą liczbę przesyłek ostemplowano je w ciągu kilku dni. Wskutek pomyłki pewną liczbę przesyłek ostemplowano datą 27.-9.72. godz.19,00, zamiast datą właściwą 27,-8.72. godz. 19.00.
Przesyłki o numeracji do około 10.000 mają datę  „28.8.72”. a reszta  „28.9.72”.  Oczywiście nie jest to absolutną regułą.
Znane są przesyłki zagraniczne adresowane do Monachium z olimpijskimi datownikami odbiorczymi ( np. wioski olimpijskiej).


Znana jest odbitka szczotkowa czarna arkusika na papierze niegumowanym, grubym gąbczastym.
Zysk ze sprzedaży nalepek balonowych został, zgodnie z regulaminem tej imprezy przeznaczony na budowę ośrodka filatelistycznego w Poznaniu.

Lądowanie balonu

ladowanie balonu

Różne układy nalepek

koperta nr 1

koperta nr 2

kartka nr 3 w roznym ukladzie nalepek

kartka nr 4

kartka nr 5

kartka nr 6

clip 1

clip 49

clip 50

34

35

51

36

 

2

 

37

 

38

 

Nieudana próba nadania przesyłki jako poleconej. Regulamin na to nie zezwalał.

 

39

 

Makulatura.

 

40