Wśród wielu imprez filatelistycznych znajdujących się w programie Światowej Wystawy Filatelistycznej „Polska 73” była również „poczta balonowa”.
Z tej okazji Aeroklub Poznański zamierzał urządzić w dniu zakończenia wystawy, to jest 2.IX.73, Międzynarodowe Zawody Balonowe z udziałem załóg i balonów z CSRS, Holandii, NRF i PRL. Balony startujące w tej imprezie miały zabrać przygotowane przesyłki balonowe. W tej sprawie poczyniono tez odpowiednie przygotowania.
W związku z powyższym Zarząd Okręgu PZF w Poznaniu zorganizował „pocztę balonową” uzyskując zezwolenie Ministerstwa Łączności nr PRK-40 z dnia 24.I.1973 r. na przewóz balonami zwykłych listów i kartek lotniczych z Poznania do miejsc lądowania balonów w dniu 2.IX.1973 r.
Dla poczty balonowej:
1. Wydano nalepki balonowe zgodnie z zezwoleniem nr 8/73 Komisji Wystaw Zarządu Głównego PZF z dnia 14.II.73. Nalepki wydrukowano sposobem typograficznym w Poznańskich Zakładach Graficznych im. M. Kasprzaka, w ozdobnych arkusikach po 4 nalepki i 4 przywieszki, na papierze znaczkowym, kredowanym i podgumowanym, nieząbkowane, w nakładzie 25000 arkusików.
Na nalepkach balonowych umieszczono kontur balonu i napis „1973” na gondoli w kolorze ciemno –niebieskim, natomiast emblemat Światowej Wystawy Filatelistycznej „Polska 73” oraz napisy „Przesyłka balonowa” i u dołu „3-zł zbiórka na PZF” w kolorze wiśniowym.
Po wysortowaniu otrzymanych z drukarni nalepek – przyjęto jako dobrych 99952 sztuki (24988 arkusików). Powstała w czasie druku makulatura oraz klisze drukarskie komisyjnie unieważniono i zniszczono przez spalenie.
Ogółem rozprowadzono i sprzedano 90416 nalepek (22604 arkusików). Pozostałe niesprzedane nalepki w ilości 9536 sztuk (2384 arkusików), zgodnie z regulaminem, komisyjnie zniszczono przez spalenie.
Wszystkie nalepki balonowe unieważniono specjalnym stemplem kauczukowym w kolorze fioletowym z rysunkiem balonu. Dookoła napis: „Zawody Balonowe z okazji Ś.W.F. * Polska 73 * Poznań”. W środku: „2.IX.1973”.
Układ nalepek i przywieszek w arkusiku pozwala na zebranie 10 przesyłek z różnymi kombinacjami nalepki z przywieszką.
Nalepka Światowej Wystawy Filatelistycznej
Komplet nalepek z przywieszkami w jakich mogą znaleźć się przesyłki balonowe.
Arkusik skasowany datownikami okolicznościowymi ( a tak w ogóle to jest zabawa bez żadnej wartości filatelistycznej)
Błędnodruk - arkusik nalepek z odwróconą barwą czerwoną
Usterka arkusika: tło jasnoniebieskie
Abklacz
2. Wydano koperty dla poczty balonowej zgodnie z zezwoleniem nr 9/73 Komisji Wystaw ZG PZF z dnia 14.II.73 r. Do wykonania nadruku użyto białych kopert z papieru III klasy.
Koperty nadrukowano w nakładzie 29996 sztuk, z tego sprzedano 29937 sztuk, pozostałe 59 kopert przeznaczono na makulaturę.
Koperta balonowa
3. Wydano kartki dla poczty balonowej zgodnie z zezwoleniem nr 10/73 Komisji Wystaw ZG PZF z dnia 14.II.1973 r. Do wykonania kartek użyto kartonu białego, bezdrzewnego, III kl. 200 g.
Cały nakład kartek balonowych w ilości 29927 sztuk rozsprzedano.
Kartka balonowa
Wszystkie nadane listy i kartki balonowe ostemplowano datownikami okolicznościowymi ŚWF „Polska 73” z datą 2.IX.1973. Na poniższych kopertach pokazałem datowniki jakie miały zastosowanie w czasie wystawy filatelistycznej i jakie mogły się znaleźć na przesyłkach balonowych lecz już z datą jak wyżej.
Przesyłki zaopatrzone nalepkami balonowymi z przywieszkami:
- Pieczęć Poznania z XIV wieku – datownikiem z herbem miasta Poznania,
- Poznań – Katedra – datownikiem z pawiem (fragment drzwi gnieźnieńskich),
- Poznań – Ratusz – datownikiem z orłem z wieży ratusza poznańskiego,
- Poznań – Uniwersytet – datownikiem z podpisem Mikołaja Kopernika.
Na kilkanaście dni przed planowanymi zawodami balonowymi, organizatorzy wystawy zostali poinformowani przez Aeroklub Poznański, że z przyczyn od nich niezależnych – zagraniczne balony nie wezmą udziału w tej imprezie.
Dlatego też postanowiono:
a) listy i kartki zaopatrzone nalepkami balonowymi i przywieszkami:
- pieczęć Poznania z XIV wieku,
- Poznań – Ratusz
zostaną przewiezione balonem „Stomil” i ostemplowane prostokątnym stemplem kauczukowym w kolorze fioletowym z napisem „Przewieziono balonem BZG Stomil”,
b) listy i kartki zaopatrzone nalepkami balonowymi i przywieszkami:
- Poznań – Katedra,
- Poznań – Uniwersytet,
Zostaną przewiezione balonem „Katowice” i ostemplowane prostokątnym stemplem kauczukowym w kolorze fioletowym z napisem w ramce „Przewieziono balonem BZH Katowice”.
Wszystkie przesyłki balonowe ponumerowano kolejno numeratorami:
- od 00001 do 13212 – z przywieszką Pieczęć Poznania z XIV wieku,
- od 00001 do 13132 – z przywieszką Poznań – Ratusz,
- od 00001 do 13215 – z przywieszką Poznań – Uniwersytet,
- od 00001 do 13061 – z przywieszką Poznań – Katedra.
W dniu 2.IX.1973 roku po załadowaniu worków z pocztą balonową – balon SP-BZH Katowice wystartował o godz. 9,40 z Łęgów Dębińskich w Poznaniu. Załogę balonu stanowili: inż. Stefan Makne – jako pilot i kapitan statku i Hieronim Kosmowski – jako członek załogi.
Po kilku minutach balon wzbił się wysoko w górę i poleciał w kierunku południowo-wschodnim. Po 70 min. lotu, o godz. 10,50 balon wylądował na polach wsi Noskowo. Worki z przesyłkami balonowymi dostarczono o godz. 13,00 do najbliższego Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Marzenin k.Wrześni. W tym upt. wszystkie przesyłki w liczbie 26276 sztuk ostemplowano datownikiem pocztowym Marzenin k. Wrześni z datą 2.9.73 godz.13, a następnie skierowano do adresatów normalną drogą pocztową jako przesyłki lotnicze.
Po wystartowaniu balonu „Katowice” przygotowano do startu Balon SP-BZG Stomil”. Po załadowaniu worków z przesyłkami balonowymi i uzyskaniu zezwolenia na start – zerwał się gwałtowny wiatr, którego podmuch rzucił balon na znajdujący się w pobliżu płot, wskutek czego została uszkodzona powłoka balonu. Z tych przyczyn start tego balonu odłożono.
W dniu 5.IX.73 ponownie przygotowano do startu naprawiony w międzyczasie balon „Stomil Poznań”. Po załadowaniu worków z przesyłkami balonowymi balon „SP-BZG Stomil” wystartował o godz. 17,00 z Łęgów Dębińskich. Załogę balonu stanowili: inż. Stefan Makne – jako pilot i kapitan statku i inż. Ireneusz Cieślak – jako członek załogi.
Po kilku minutach balon wzbił się w górę i poleciał nad Poznaniem w kierunku północno-wschodnim. Po 75 min. lotu o godz. 18,05 balon ten wylądował na polach koło Długiej Gośliny. Worki z pocztą balonową dostarczono o godz. 19,00 do najbliższego Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Długa Goślina. W tym upt. wszystkie przesyłki balonowe w liczbie 26344 sztuk ostemplowano datownikiem pocztowym Długa Goślina z datą 5.9.73, godz. 19, a następnie skierowano do adresatów normalną droga pocztową jako przesyłki lotnicze.
Z uwagi na dużą liczbę przesyłek balonowych, które zostały dostarczone do małych urzędów pt. – stemplowano je w ciągu kilku dni.
Koperta i kartka balonu „Katowice”
Kartka balonu „Katowice” w układzie z inną nalepką oraz innym stemplem okolicznościowym
Koperta i kartka balonu „Stomil”
Inny układ nalepki na przesyłce balonowej balonu "Katowice".
Przesyłka dosłana z Niemiec na Zawody Balonowe z okazji Światowej Wystawy Filatelistycznej "Polska 73" celem przewiezienia jej balonem.
Inne układy nalepek na przesyłkach balonowych balonu "Stomil".
Przesyłka z nalepką barwy lilaczerwonej.
Przesyłki z usterką powtarzalną na nalepkach w części nakładu. "Biała" plama na tle czerwonym.
Próba arkusika zielono - brązowa.
Podwójna barwa niebieska na znaczku i przywieszce.
