Pierwsze zawody balonów o Puchar Przechodni Międzynarodowych Targów Poznańskich
7 czerwca 1959 roku w dniu otwarcia XXVIII Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyły się w Poznaniu pierwsze zawody balonów o Puchar Przechodni Międzynarodowych Targów Poznańskich zorganizowane przez Aeroklub Poznański.
Do zawodów zostały zgłoszone balony:
- przez Aeroklub Śląski – balon „Katowice”,
- przez Aeroklub Poznański – balon ”Poznań”,
- przez Aeroklub Warszawski – balony „Syrena „ i „Warszawa”.
W porozumieniu z organizatorami tej imprezy Oddział Poznański Polskiego Związku Filatelistów zorganizował pocztę balonową.
W związku z tym zostały wydane dwukolorowe nalepki balonowe o nominalnej wartości 2 zł.
1. Dla balonu „Katowice” w kolorze zielonym, a napisy „Katowice”, „1959” i „2 zł” w kolorze czerwonym. Nakład 5000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych w tym 100 sztuk na papierze kredowym.
2. Dla balonu „Syrena” w kolorze ceglastym, a napisy „Syrena”, „1959” i „2 zł” w kolorze niebieskim. Nakład 5000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych.
3. Dla balonu „Warszawa” w kolorze wiśniowym, a napisy „Warszawa”, „1959” i „2 zł” w kolorze czerwonym Nakład 5000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych w tym 100 sztuk na papierze kredowym.
Powyższe trzy rodzaje nalepek wydrukowano na papierze białym bezdrzewnym, niegumowanym, formatu A-5, w arkusikach po 20 nalepek. Na marginesie górnym arkusika umieszczony jest napis „Zawody Balonowe o Puchar M.T.P. Poznań 1959”. Na marginesie dolnym arkusika jest napis: po lewej „PZF _ Oddział Poznański” a po prawej numeracja kolejna arkusików od 1 do 250 ząbkowane i od 251 do 260 cięte.
Dla balonu „Poznań” użyto nalepek w kolorze niebieskim z napisem „Poznań” „1959” i „2 zł” w kolorze czerwonym. Nakład 10000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych. Nalepki wydrukowano na papierze białym bezdrzewnym, niegumowanym, formatu A-5, w arkusikach po 20 nalepek.
Na marginesie górnym arkusika umieszczony jest napis w kolorze czerwonym ”I Lot Balonu „Poznań” w 1959 r.” Na marginesie dolnym napis po lewej – „PZF Oddział Poznański” a po prawej kolejna numeracja arkusików od 1 do 500 ząbkowane i od 501 do 510 cięte.
Nalepki te były przygotowane na mający się odbyć w dniu 1 maja 1959 r. lot balonu „Poznań” z okazji święta 1-go Maja, który nie odbył się ze względów technicznych. Przygotowane na ten lot przesyłki postanowiono wysłać balonem „Poznań” w ramach zawodów balonowych.
W sprzedaży znajdowały się nalepki ząbkowane, natomiast nalepki cięte zostały przydzielone nieodpłatnie najaktywniejszym członkom komitetu organizacyjnego poczty balonowej.
Poza tym zostały wydane:
1. Koperty o nakładzie 3000 sztuk z wydrukowaną na stronie adresowej w lewym dolnym narożniku sylwetka pawilonu centralnego MTP nad którym unoszą się balony – w kolorze niebieskim i napisem „Zawody Balonowe o Puchar MTP Poznań 7.VI.1959 rok” – w kolorze czerwonym.
2. Koperty o nakładzie 3000 sztuk z wydrukowaną na stronie adresowej w lewym dolnym narożniku winietkę stylizowanego balonu „Poznań” i napisem „ PZF - Poznań” – w kolorze zielonym.
3. Pocztówki o nakładzie 2000 sztuk z wydrukowaną na całej stronie nieadresowej stylizowaną sylwetką balonu „Poznań” w kolorze niebieskim.
Znane 2 odmiany pocztówek różniące się tylko strona adresową:
- kreska pionowa i linie adresowe i napis PZF. - POZNAŃ : jasnozielone,
- kreska pionowa i linie adresowe i napis PZF. - POZNAŃ : c. granatowe.
W myśl zarządzenia Dyrekcji okręgu Poczty i Telekomunikacji w Poznaniu nr PP 55/59 z 5.VI.59. do przewozu pocztą balonową zostały dopuszczone ekspresowe listy i kartki zwykłe z naklejonymi specjalnymi nalepkami balonowymi „Przesyłka Balonowa” wartości 2 zł wydanymi przez Polski Związek Filatelistów Oddział Poznański.
Przesyłki przeznaczone do przewozu pocztą balonową nadawane były w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Poznań 9 do dnia 6.VI.1959 i ostemplowane datownikiem okolicznościowym „XXVIII Międzynarodowe Targi Poznańskie”, natomiast nalepki „Przesyłka Balonowa” zostały ostemplowane czarnym tuszem specjalnym kasownikiem w kształcie rombu z sylwetką balonu i napisem „Zawody Balonowe o Puchar MTP – Poznań 7.VI.1959”.
Na przewożonych przesyłkach przez poszczególne balony umieszczono odcisk kauczukowych stempli z jednowierszowym napisem „ Przewieziono balonem „Poznań” lub „Syrena”, „Katowice”, „Warszawa”.
Wszystkie przesyłki zostały ponumerowane numeratorem. Ogółem nadano 10679 przesyłek, w tym:
na balon „Katowice” 2124 szt
na balon „Syrena” 2094 szt do listów przewiezionych balonem SYRENA - dwa różne datowniki odbiorcze UP Rogoźno Wlkp ( 7.6.59.)
- wyróżnik " * aa * "
- wyróżnik "* b * " ( spotykany rzadziej).
na balon „Warszawa” 2127 szt
na balon „Poznań” 4334 szt. Stosowano dwa różne wyróżniki na stemplu nadawczym:
- wyróżnik " * aa * "
- wyróżnik " * d * " (spotykany bardzo rzadko)
Wszystkie balony, mimo kilkugodzinnego lotu osiągnęły małą odległość przelotu od miejsca startu z powodu złych warunków atmosferycznych i użycia do napełnienia ciężkiego gazu.
Taryfa pocztowa stosowana w 1959 roku wynosiła w obrocie krajowym za list zamiejscowy 0,60 zl, za ekspres 1,90 zł razem 2,50 zł. Na wszystkich przesyłkach frankatura zgodna z taryfą pocztową.
Trzy balony wystartowały dnia 7.VI.59 w godzinach popołudniowych z boiska Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Poznaniu.
Z przyczyn technicznych balon „ Poznań” nie wziął udziału w zawodach, przygotowane przesyłki wysłano w dniu następnym, to jest 8.VI.59, normalną droga pocztową, umieszczając na nich dodatkowo odcisk datownika Urzędu Poczt. – Telekom. Poznań 9 i stempla kauczukowego z napisem „ Z przyczyn technicznych balon „Poznań” nie startował, przesyłki skierowano normalną droga pocztową”.
23 n -Syrena / odwrotka; to błędnodruk, oryginalny; co najwyżej istniał 1 arkusik (20 nalepek).
Balon „Warszawa” pilotowany przez prof. Franciszka Janika wylądował w godzinach wieczornych w okolicach Rożnowa koło Obornik Wlkp. Przelatując 37 km i zajmując II miejsce. Ponieważ najbliższa placówka pocztowa była zamknięta, worek z pocztą balonową został dostarczony do ambulansu pocztowego Piła – Poznań na stacji kolejowej Rożnowo. Załoga ambulansu pocztowego widząc na chorągiewce worka z przesyłkami balonowymi napis „Balon Warszawa”, skierowała worek do Urzędu Pocztowego Warszawa 2, który ostemplował wszystkie przesyłki datownikiem z datą 8.6.59-8 i skierował je w dalszą drogę pocztową jako przesyłki ekspresowe.
Balon „Katowice” pilotowany przez inż. Walentego Nowackiego wylądował w godzinach wieczornych w okolicach Biedruska, przelatując 19 km i zajmując III miejsce. Worek z poczta został dostarczony do Urzędu Poczt. – Telekom. Biedrusko, skąd po ostemplowaniu datownikiem datą 7.6.59.18, wszystkich przesyłek, wysłano je w dalszą drogę pocztową, jako przesyłki ekspresowe.
Numeracja lotów dla balonu "Poznań" jest bardzo myląca. Pierwszy lot balonu " Poznań" to był lot z 15.VI.58. w Lesznie. W każdym razie dla balonu " Poznań" w 1959 r wydrukowano :
a) 1.V.59. nalepkę ( nr kat 19) rysunek ultramarynowy, napisy czerwone, u góry arkusika napis " I LOT BALONEM POZNAŃ". Nakład - 500 arkusików ząbkowanych i 10 arkusików ciętych.
b) 2.VI.59 r nalepkę ( nr kat. 20) rysunek brunatnoczerwony, napisy c.niebieskie, u góry arkusika napis"II LOT BALONU POZNAŃ. Nakład taki sam jak wyżej 250 ark. zbk( nie numerowanych) i 10 arkusików ciętych.
Nalepki nr 19 ( niebieskie/ ultramaryna/ a napisy czerwone) były przeznaczone do lotu w dniu 1 maja z okazji Święta Pracy. Lot balonu nie odbył się z przyczyn technicznych. Czy w międzyczasie były już przygotowane przesyłki( chociaż jeszcze nieostemplowane ??? ) Bo skąd nagle przy zestawieniu ilości przesyłek dla balonu POZNAŃ przygotowano 2 razy więcej listów?. W każdym razie właśnie nalepki nr 19 ( ultramaryna) znajdują się na listach. A to dlatego, że wcześniej nie były wykorzystane. Może planowano dla balonu POZNAN nalepki.br. czerw.( nr 20)? A wybrano wcześniejsze no i chyba ładniejsze. Podsumowując nalepek nr 20 na listach nie było wcale i należy je traktować na zasadach jak znaczki pocztowe nie wprowadzone do obiegu. CZYLI NALEPKI NR 20 TO NALEPKI PRZYGOTOWANE DO LOTU, KTÓRY NIE ODBYŁ SIĘ !!!