Pierwsze zawody balonów o Puchar Przechodni Międzynarodowych Targów Poznańskich

7 czerwca 1959 roku w dniu otwarcia XXVIII Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyły się w Poznaniu pierwsze zawody balonów o Puchar Przechodni Międzynarodowych Targów Poznańskich zorganizowane przez Aeroklub Poznański.

Do zawodów zostały zgłoszone balony:
- przez Aeroklub Śląski – balon „Katowice”,
- przez Aeroklub Poznański – balon ”Poznań”,
- przez Aeroklub Warszawski – balony „Syrena „ i „Warszawa”.
W porozumieniu z organizatorami tej imprezy Oddział Poznański Polskiego Związku Filatelistów zorganizował pocztę balonową.

 

W związku z tym zostały wydane dwukolorowe nalepki balonowe o nominalnej wartości 2 zł.


1. Dla balonu „Katowice” w kolorze zielonym, a napisy „Katowice”, „1959” i „2 zł” w kolorze czerwonym. Nakład 5000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych w tym 100 sztuk na papierze kredowym.
2. Dla balonu „Syrena” w kolorze ceglastym, a napisy „Syrena”, „1959” i „2 zł” w kolorze niebieskim. Nakład 5000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych.
3. Dla balonu „Warszawa” w kolorze wiśniowym, a napisy „Warszawa”, „1959” i „2 zł” w kolorze czerwonym Nakład 5000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych w tym 100 sztuk na papierze kredowym.

Powyższe trzy rodzaje nalepek wydrukowano na papierze białym bezdrzewnym, niegumowanym, formatu A-5, w arkusikach po 20 nalepek. Na marginesie górnym arkusika umieszczony jest napis „Zawody Balonowe o Puchar M.T.P. Poznań 1959”. Na marginesie dolnym arkusika jest napis: po lewej „PZF _ Oddział Poznański” a po prawej numeracja kolejna arkusików  od 1 do 250 ząbkowane i od 251 do 260 cięte.

Dla balonu „Poznań” użyto nalepek w kolorze niebieskim z napisem „Poznań” „1959” i „2 zł” w kolorze czerwonym. Nakład 10000 sztuk ząbkowanych i 200 sztuk ciętych. Nalepki wydrukowano na papierze białym bezdrzewnym, niegumowanym, formatu A-5, w arkusikach po 20 nalepek.

Na marginesie górnym arkusika umieszczony jest napis w kolorze czerwonym ”I Lot Balonu „Poznań” w 1959 r.” Na marginesie dolnym napis po lewej – „PZF Oddział Poznański” a po prawej kolejna numeracja arkusików od 1 do 500 ząbkowane i od 501 do 510 cięte.

Nalepki te były przygotowane na mający się odbyć w dniu 1 maja 1959 r. lot balonu „Poznań” z okazji święta 1-go Maja, który nie odbył się ze względów technicznych. Przygotowane na ten lot przesyłki postanowiono wysłać balonem „Poznań” w ramach zawodów balonowych.

W sprzedaży znajdowały się nalepki ząbkowane, natomiast nalepki cięte zostały przydzielone nieodpłatnie najaktywniejszym członkom komitetu organizacyjnego poczty balonowej.

Poza tym zostały wydane:
1. Koperty o nakładzie 3000 sztuk z wydrukowaną na stronie adresowej w lewym dolnym narożniku sylwetka pawilonu centralnego MTP nad którym unoszą się balony – w kolorze niebieskim i napisem „Zawody Balonowe o Puchar MTP Poznań 7.VI.1959 rok” – w kolorze czerwonym.
2. Koperty o nakładzie 3000 sztuk z wydrukowaną na stronie adresowej w lewym dolnym narożniku winietkę stylizowanego balonu „Poznań” i napisem „ PZF - Poznań” – w kolorze zielonym.

                                                                                                                  
3. Pocztówki o nakładzie 2000 sztuk z wydrukowaną na całej stronie nieadresowej stylizowaną sylwetką balonu „Poznań” w kolorze niebieskim. 
Znane 2 odmiany pocztówek różniące się tylko strona adresową:
          - kreska pionowa i linie adresowe i napis PZF. - POZNAŃ : jasnozielone,
          - kreska pionowa i linie adresowe i napis PZF. - POZNAŃ : c. granatowe.

W myśl zarządzenia Dyrekcji okręgu Poczty i Telekomunikacji w Poznaniu nr PP 55/59 z 5.VI.59.  do przewozu pocztą balonową zostały dopuszczone ekspresowe listy i kartki zwykłe z naklejonymi specjalnymi nalepkami balonowymi „Przesyłka Balonowa” wartości 2 zł wydanymi przez Polski Związek Filatelistów Oddział Poznański.

Przesyłki przeznaczone do przewozu pocztą balonową nadawane były w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Poznań 9 do dnia 6.VI.1959 i ostemplowane datownikiem okolicznościowym „XXVIII Międzynarodowe Targi Poznańskie”, natomiast nalepki „Przesyłka Balonowa” zostały ostemplowane czarnym tuszem specjalnym kasownikiem w kształcie rombu z sylwetką balonu i napisem „Zawody Balonowe o Puchar MTP – Poznań 7.VI.1959”.

Na przewożonych przesyłkach przez poszczególne balony umieszczono odcisk kauczukowych stempli z jednowierszowym napisem „ Przewieziono balonem „Poznań” lub „Syrena”, „Katowice”, „Warszawa”. 

Wszystkie przesyłki zostały ponumerowane numeratorem. Ogółem nadano 10679 przesyłek, w tym:


na balon „Katowice”       2124 szt


na balon „Syrena”         2094 szt  do  listów przewiezionych balonem SYRENA  - dwa różne datowniki odbiorcze UP Rogoźno Wlkp ( 7.6.59.)

                                        - wyróżnik " * aa * "

                                        - wyróżnik "* b * " ( spotykany rzadziej).

na balon „Warszawa”      2127 szt


na balon „Poznań”          4334 szt. Stosowano dwa różne wyróżniki na stemplu nadawczym:

                                       - wyróżnik " * aa * "

                                       - wyróżnik " * d * " (spotykany bardzo rzadko)

Wszystkie balony, mimo kilkugodzinnego lotu osiągnęły małą odległość przelotu od miejsca startu z powodu złych warunków atmosferycznych i użycia do napełnienia ciężkiego gazu.

Taryfa pocztowa stosowana w 1959 roku wynosiła w obrocie krajowym za list zamiejscowy 0,60 zl, za ekspres 1,90 zł razem 2,50 zł. Na wszystkich przesyłkach frankatura zgodna z taryfą pocztową. 

Trzy balony wystartowały dnia 7.VI.59 w godzinach popołudniowych z boiska Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Poznaniu.

 

1

 

2 3

 

Z przyczyn technicznych balon „ Poznań” nie wziął udziału w zawodach, przygotowane przesyłki wysłano w dniu następnym, to jest 8.VI.59, normalną droga pocztową, umieszczając na nich dodatkowo odcisk datownika Urzędu Poczt. – Telekom. Poznań 9 i stempla kauczukowego z napisem „ Z przyczyn technicznych balon „Poznań” nie startował, przesyłki skierowano normalną droga pocztową”.

 

4

 

5

 

23 n -Syrena / odwrotka; to błędnodruk, oryginalny; co najwyżej istniał 1 arkusik (20 nalepek).

 

6 7

 

Balon „Warszawa” pilotowany przez prof. Franciszka Janika wylądował w godzinach wieczornych w okolicach Rożnowa koło Obornik Wlkp. Przelatując 37 km i zajmując II miejsce. Ponieważ najbliższa placówka pocztowa była zamknięta, worek z pocztą balonową został dostarczony do ambulansu pocztowego Piła – Poznań na stacji kolejowej Rożnowo. Załoga ambulansu pocztowego widząc na chorągiewce worka z przesyłkami balonowymi napis „Balon Warszawa”, skierowała worek do Urzędu Pocztowego Warszawa 2, który ostemplował wszystkie przesyłki datownikiem z datą 8.6.59-8 i skierował je w dalszą drogę pocztową jako przesyłki ekspresowe.

 

8

 

9 10

 

Balon „Katowice” pilotowany przez inż. Walentego Nowackiego wylądował w godzinach wieczornych w okolicach Biedruska, przelatując 19 km i zajmując III miejsce. Worek z poczta został dostarczony do Urzędu Poczt. – Telekom. Biedrusko, skąd po ostemplowaniu datownikiem datą 7.6.59.18, wszystkich przesyłek, wysłano je w dalszą drogę pocztową, jako przesyłki ekspresowe.

 

11

 

12 13

 

Numeracja lotów dla balonu "Poznań" jest bardzo myląca. Pierwszy lot balonu " Poznań" to był lot z 15.VI.58. w Lesznie. W każdym razie dla balonu " Poznań" w 1959 r wydrukowano :


    a) 1.V.59. nalepkę ( nr kat 19) rysunek ultramarynowy, napisy czerwone, u góry arkusika napis " I LOT BALONEM POZNAŃ". Nakład - 500 arkusików ząbkowanych i 10 arkusików ciętych.
    b) 2.VI.59 r nalepkę ( nr kat. 20) rysunek brunatnoczerwony, napisy c.niebieskie, u góry arkusika napis"II LOT BALONU POZNAŃ. Nakład taki sam jak wyżej 250 ark. zbk( nie numerowanych) i 10 arkusików ciętych.

 

Nalepki nr 19 ( niebieskie/ ultramaryna/ a napisy czerwone) były przeznaczone do lotu w dniu 1 maja z okazji Święta Pracy. Lot balonu nie odbył się z przyczyn technicznych. Czy w międzyczasie były już przygotowane przesyłki( chociaż jeszcze nieostemplowane ??? ) Bo skąd nagle przy zestawieniu ilości przesyłek dla balonu  POZNAŃ przygotowano 2 razy więcej listów?. W każdym razie właśnie nalepki nr 19 ( ultramaryna) znajdują się na listach. A to dlatego, że wcześniej nie były wykorzystane. Może planowano dla balonu POZNAN nalepki.br. czerw.( nr 20)? A wybrano wcześniejsze no i chyba ładniejsze. Podsumowując nalepek nr 20 na listach nie było wcale i należy je traktować na zasadach jak znaczki pocztowe nie wprowadzone do obiegu. CZYLI  NALEPKI NR 20 TO NALEPKI PRZYGOTOWANE DO LOTU, KTÓRY NIE ODBYŁ SIĘ !!!

 

14 15

 

16

 

17

 

18

 

19a