W dniu 25 czerwca 1961 roku na zakończenie XXX Jubileuszowych Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyły się w Poznaniu trzecie zawody balonów wolnych o puchar przechodni Międzynarodowych Targów Poznańskich, zorganizowane przez Aeroklub Poznański.
Do zawodów balonowych zgłoszono w klasie konkursowej następujące balony:
- balon „Poznań” – Aeroklub Poznański,
- balon „Katowice” - Aeroklub Śląski,
- balon „Warszawa” - Aeroklub Warszawski,
- balon „Syrena” - Aeroklub Warszawski poza konkursem.
W porozumieniu z organizatorami i na podstawie zezwolenia Ministerstwa Łączności Nr PP-320 z dnia 29 maja 1961 roku Zarząd Oddziału Poznańskiego Polskiego Związku Filatelistów zorganizował pocztę balonową.
W związku z tym wydano, zgodnie z zezwoleniem Urzędu Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Nr USW.II.35/14/61 z dnia 22 maja 1961 r., następujące druki:
1) Nalepki „Przesyłka Balonowa” o nominalnej wartości 2 zł przedstawiające sylwetkę balonu:
a) dla balonu „Poznań” – w kolorze niebieskim, a napisy „Poznań” 1961, XXX i znak MTP – w kolorze wiśniowym, nakład 6080 sztuk ( 304 arkusików po 20 sztuk) perforowanych,
b) dla balonu „Katowice” – w kolorze zielonym, a napisy „Katowice” 1961, XXX i znak MTP – w kolorze pomarańczowym, nakład 6080 sztuk (304 arkusiki po 20 szt) perforowanych,
c) dla balonu „Warszawa” – w kolorze wiśniowym, a napisy „Warszawa” 1961, XXX i znak MTP – w kolorze niebieskim, nakład 6020 sztuk(301 arkusików po 20 sztuk) perforowanych,
d) dla balonu „Syrena” – w kolorze pomarańczowym, a napisy „Syrena” 1961, XXX i znak MTP – w kolorze zielonym, nakład 5960 sztuk (298 arkusików po 20 sztuk) perforowanych.
Nalepki wydrukowano sposobem typograficznym na papierze białym bezdrzewnym III klasy satynowym i gumowanym, formatu A-5, w arkusikach po 20 sztuk. Na marginesie górnym arkusika umieszczono napis: „Zawody Balonowe o Puchar MTP Poznań 1961”., a na marginesie dolnym: „P.Z.F. Oddział Poznański”. Na prawym marginesie przy poszczególnych rzędach nalepek napisy „5 sztuk, 10 sztuk, 15 sztuk, 20 sztuk”, a na lewym „10 zł, 20 zł, 30 zł, 40 zł”. Arkusiki po wydrukowaniu perforowano liniowo. Powstałą w czasie druku nalepek makulaturę i próby w ilości 29 arkusików oraz 5 klisz cynkowych, Oddział Poznański PZF przekazał do Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu.
2) Koperty białe o nakładzie 8000 sztuk z wydrukowaną na stronie adresowej w lewym dolnym narożniku winietką z sylwetkami czterech balonów w locie, znakiem XXX MTP i Wystawy Intermess II – w kolorze szarym oraz napisem „Zawody Balonowe o Puchar M.T.P. Poznań, 25.VI.1961 rok, PZF – Poznań” – w kolorze czerwonym.
3) Pocztówki białe o nakładzie 4000 sztuk z identycznym nadrukiem na stronie adresowej jak na kopertach.
W myśl zarządzenia Dyrekcji Okręgu Poczty i Telekomunikacji w Poznaniu Nr PP 2/61 z dnia 5.VI.61 do przewozu pocztą balonową zostały dopuszczone ekspresowe listy i kartki zwykłe, adresowane do odbiorców w kraju lub za granicą, opłacone znaczkami pocztowymi według stawek taryfowych i opatrzone specjalnymi nalepkami z nadrukiem „Przesyłka Balonowa 1961” wartości 2 zł wydanymi przez Oddział Poznański PZF.
Przesyłki do przewozu pocztą balonową nadawano w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Poznań 9 do dnia 22.VI.61. Ostemplowano je datownikami XXX Międzynarodowych Targów Poznańskich i datownikiem propagandowym Międzynarodowej Wystawy Filatelistycznej Miast Targowych „Intermess II – Poznań 1961” (dla każdego balonu inny datownik). Nalepki „Przesyłka Balonowa” unieważniano specjalnym kasownikiem kauczukowym w kształcie rombu z sylwetką balonu i napisem „zawody Balonowe o Puchar M.T.P. – Poznań 25.VI.1961” tuszem fioletowym. Na przesyłkach przewożonych przez poszczególne balony umieszczano odciski kauczukowych stempli w kolorze zielonym z jednowierszowym napisem „Przewieziono balonem „Poznań”, „Katowice”, „Warszawa”, „Syrena”.
Wszystkie przewiezione przesyłki ponumerowano numeratorem.
Ogółem przewieziono 16148 sztuk przesyłek w tym:
balonem „Poznań” - 4099,
balonem „Katowice” - 4005,
balonem „Warszawa” - 4025,
balonem „Syrena” - 4019.
Do zawodów o puchar MTP wystartowały wszystkie balony w dniu 25.VI.61, między godziną 5,00 a 5,30 z boiska sportowego Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Poznaniu zabierając worki z pocztą balonową.
Zgodnie z regulaminem zawodów wszystkie balony wylądowały o godzinie 9,00 rano.
Balon „Poznań”, pilotowany przez inż. Zbigniewa Laszkiewicza oraz obsługę Hieronima Kosmowskiego i Zdzisława Kunsmanna, wylądował w Zdunach koło Łowicza przelatując 192 km i zajmując II miejsce. Worek z pocztą balonową dostarczono do Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Zduny k/Łowicza, skąd po ostemplowaniu datą 26.VI.61. wysłano je jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą.
Balon „Katowice”, pilotowany przez Floriana Musioła oraz obsługę Józefa Zycha i Edwarda Gaidę, wylądował w Bocheniu koło Łowicza przelatując 191 km i zajmując III miejsce. Worek z pocztą balonową został dostarczony do Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Bocheń, skąd po ostemplowaniu przesyłek datą 25.VI.61. wysłano je jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą.
Balon „Warszawa”, pilotowany przez inż. Sławomira Makaruka oraz obsługę inż. Stanisława Mosicę i inż. Jana Gawędzkiego, wylądował w Sobocie koło Łowicza, przelatując 192 km i zajmując I miejsce. Worek z pocztą balonową dostarczono do Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Bielawy, który zamiast ostemplować przesyłki zgodnie z instrukcją Ministerstwa Łączności, wysłał worek z całą pocztą balonową ambulansem pocztowym do Urzędu Pocztowego Warszawa 2, skąd po ostemplowaniu przesyłek datą 26 lub 27.VI.61. wysłano je jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą.
Balon „Syrena”, pilotowany przez Janusza Krasickiego , wylądował w okolicy Koła przelatując 127 km. Worek z pocztą balonową dostarczono do Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Koło, skąd po ostemplowaniu przesyłek datą 25.VI.61 wysłano je jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą.
Stosowano stemple pocztowe dla poszczególnych balonów -
Poznań:
-ZDUNY K.ŁOWICZA 26-6 61-7 * b "
Katowice:
-BOCHEŃ 25.-6.61.11 * b *
-BOCHEŃ 25.-6.61.11 * h *
Warszawa:
-WARSZAWA 2 27.-6.61 * Wh *
-WARSZAWA 2 27.-6.61.-0 * Wh *
Syrena:
-KOŁO 25.-6.61.17 * aa *
-KOŁO 25.-6.61.20 * aa *
-KOŁO 25.-6.61.24 * aa *
Przesyłka balonowa przewieziona balonem „Poznań”. Zastosowano zwykłą kopertę pocztową, na której uwidoczniono stempel nie stosowany w przesyłkach balonowych na kopertach wydanych z okazji XXX Jubileuszowych Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Przesyłka balonu "Syrena" z godziną "24" na stemplu odbiorczym.
Przesyłka balonu "Syrena" z godziną "20" na stemplu odbiorczym.
Znane są trzy nakłady ( odmiany ) kopert okolicznościowych :
a) napis „POZNAŃ,25.VI. 1961 ROK” , błędny napis w ramce " Expes"( szybko
zastąpiony nowym nakładem),
b) napis „POZNAŃ,25.VI. 1961 ROK” , prawidłowy napis w ramce " Expres" ,
c) w/w napis ale grubszy i inny krój liter ( charakterystyczne " y " ) oraz ......25.VI.1961 R. ( R. zamiast ROK ).
Nalepka z arkusika balonu „Poznań” Próba pomarańczowa (dwie nazwy balonów
bez perforacji poziomej dolnej w jednym).
Przesyłka balonowa z dopłatą. Opłata „karna” pobrana prawidłowo w podwójnej wysokości. Do sporządzenia przesyłki użyto FDC wydanej 25.V.1961r., a lot odbył się 25.VI.1961 a więc miesiąc później. FDC nie miała już mocy obiegowej więc poczta uwzględniła jedynie opłatę w wys. 60 gr. Brakującą wysokość 1,90 zł ( opłata za ekspres) pobrała w podwójnej wysokości czyli 3,80 zł. Polskie koperty FDC miały ważność obiegową w ciągu trzech dni od wydania,. Gdyby ta FDC była wydana 25.VI.61 to poczta musiałaby uwzględnić prawidłową opłatę listu ekspresowego i nie mogła by pobierać dopłaty.
Filatelista sporządzający poniższe listy nie znał przepisów pocztowych oraz regulaminowych (2 nalepki) na dwóch listach. Może to miała być fantazja filatelisty.
Przesyłka balonu "Syrena" z godziną "17" na stemplu odbiorczym bez stempla z nazwą balonu.
Przesyłka balonu "Syrena" z godziną "17" na stemplu odbiorczym, na kopercie zwykłej.
Przesyłka balonu "Syrena" z godziną "17" na stemplu odbiorczym, na kopercie przygotowanej do zawodów.
Przesyłki balonowe z napisem: XXX Zawody Balonowe o Puchar M. T. P. / Poznań , 25.VI.1961 ROK - w ramce "expes"
Koperta balonu " Poznań".
Koperta balonu "Syrena".
Koperty balonu "Katowice" z jaśniejszym i ciemniejszym tłem nalepki.
Koperta balonu "Warszawa" z błędem w napisie "Expres".
Koperta balonu "Katowice".
Koperta balonu "Poznań".
Koperta balonu "Warszawa"
Koperta balonu "Syrena"
Fantazja filatelisty
